ZMPD otrzymało pismo z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju z prośbą o zgłoszenie ewentualnych uwag do projektu ustawy o zmianie ustawy o czasie pracy kierowców oraz o zmianie ustawy o transporcie drogowym.

Charakter zmian:

Zmianę ustawy o czasie pracy kierowców oraz o ustawy o transporcie drogowym opracowano w następstwie uchwały Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 12 czerwca 2014 r. – II PZP 1/14, w związku z potrzebą rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego i usunięcia rozbieżności w orzecznictwie SN dotyczących ryczałtów za noclegi kierowcy w kabinie pojazdu. Zgodnie z uchwałą „zapewnienie pracownikowi - kierowcy samochodu ciężarowego odpowiedniego miejsca do spania w kabinie tego pojazdu podczas wykonywania przewozów w transporcie międzynarodowym nie stanowi zapewnienia przez pracodawcę bezpłatnego noclegu w rozumieniu § 9 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.), co powoduje, że pracownikowi przysługuje zwrot kosztów noclegu na warunkach i w wysokości określonych w § 9 ust. 1-3 tego rozporządzenia albo na korzystniejszych warunkach i wysokości, określonych w umowie o pracę, układzie zbiorowym pracy lub innych przepisach prawa pracy”.
Na wniosek strony społecznej tę kwestią zajęła się sejmowa Komisja Infrastruktury, która z kolei zwróciła się o wypracowanie rozwiązań legislacyjnych precyzujących zasady dotyczące noclegów kierowców w kabinach pojazdów wyposażonych w miejsce do spania, w czasie podróży służbowej oraz sposobu rozwiązania problemu roszczeń finansowych kierowców w stosunku do pracodawców za noclegi w kabinach pojazdów w okresie minionych trzech lat.
W związku z dezyderatem Komisji Infrastruktury i wystąpieniami strony społecznej konieczne stało się wypracowanie kompleksowego rozwiązania systemowego w ustawie o czasie pracy kierowców.
Rozwiązanie takie zaproponowano w zmienionym art. 21a ustawy. Wówczas, w zgodzie z sentencją uchwały SN precyzującą, że zapewnienie pracownikowi - kierowcy samochodu ciężarowego odpowiedniego miejsca do spania w kabinie tego pojazdu podczas wykonywania przewozów w transporcie międzynarodowym nie stanowi zapewnienia przez pracodawcę bezpłatnego noclegu w rozumieniu § 9 ust. 4 rozporządzenia MPiPS z dnia 19 grudnia 2002 r., proponuje się ustalenie w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy, stałego ryczałtu na pokrycie kosztów podróży służbowej.  W projektowanym art. 21a w ust. 5 sprecyzowano, że jeżeli kabina pojazdu spełnia warunki, o których mowa w rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 6 pkt 2, wówczas odbieranie odpoczynku przez kierowcę w takiej kabinie jest zapewnieniem mu przez pracodawcę bezpłatnego noclegu.

Drugim istotnym powodem, dla którego proponuje się zmianę ustawy o czasie pracy kierowców jest konieczność zmiany przepisów, które wdrożyły do polskiego prawa art. 2 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego  w celu wyłączenia z obowiązków stosowania przepisów o czasie pracy kierowców samozatrudnionych osób wykonujących czynności w trasie i niepodlegających dyrektywie.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. dyrektywy przepisy dyrektywy stosuje się do kierowców zatrudnionych w przedsiębiorstwach i wykonujących czynności w trasie objęte rozporządzeniem (WE) nr 561/2006  albo umową  dotyczącą pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR) . Zgodnie z akapitem 2 wymienionego ust. 1 przepisy dyrektywy stosuje się również w odniesieniu do samozatrudnionych kierowców od 23 marca 2009 r. Proponuje się doprecyzowanie przepisów zawartych w art. 1 pkt 1a-1b ustawy o czasie pracy kierowców w taki sposób, żeby wynikało z nich, że ustawa ta, w odniesieniu do samozatrudnionych osób, dotyczy tylko tych kierowców, którzy wykonują przewozy drogowe, do których ma zastosowanie rozporządzenie (WE) nr 561/2006 albo umowa AETR.  
Proponowany art. 1 niniejszej ustawy doprowadza do zgodności z dyrektywą, a konsekwencją tej zmiany jest konieczność doprecyzowania i poprawienia art. 50 pkt 1 lit. k, art. 68 ust.1pkt 2 oraz załącznika nr 1 lp. 15 w ustawie o transporcie drogowym, dotyczących zadań Inspekcji Transportu Drogowego oraz określenia naruszeń przepisów o czasie pracy i prowadzeniu ewidencji czasu pracy, a także wysokości kar za te naruszenia.
Dodatkowo proponuje się wprowadzenie zmiany w art. 2 w pkt 7 precyzującej miejsce rozpoczynania podróży służbowej, którym może być także miejscowość stałego lub czasowego pobytu kierowcy. 

Ponadto proponuje się zmianę art. 14 ustawy o czasie pracy kierowców poprzez wykreślenie drugiego zdania w ust. 1, która to regulacja stanowiąca częściowe powielenie art. 8 ust. 8 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 zezwala na wykorzystanie w kabinie pojazdu tylko dobowego odpoczynku, podczas gdy ww. rozporządzenie dopuszcza także możliwość wykorzystania w kabinie skróconego tygodniowego okresu odpoczynku. 

Zmiana art. 9 ust. 4 wynika ze zmiany art. 14 ust. 1.

Projekt zakłada również przywrócenie w ustawie o czasie pracy kierowców brzmienia art. 15 obowiązującego przed 1 stycznia 2012 r., dotyczącego obowiązku sporządzania przez pracodawców rozkładu czasu pracy w odniesieniu do kierowców pracujących w systemie równoważnym czasu pracy, który to rozkład był warunkiem przedłużenia wymiaru czasu pracy kierowcy do 12 godzin.

Projekt zakłada zmianę art. 25 odnoszącego się do ewidencji czasu pracy kierowców. Dotychczas obowiązujące przepisy w tej dziedzinie budzą wątpliwości dotyczące zakresu ewidencji czasu pracy kierowców. Regulacja pomija bowiem te elementy ewidencji, które są niezbędne do prawidłowego wyliczenia wynagrodzenia, jak np. czas pracy w niedzielę, święta albo w porze nocnej. Proponowana regulacja przywraca obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy kierowców pracujących z zadaniowym systemie czasu pracy.

Proponowana zmiana art. 31 ust. 2 ustawy o czasie pracy kierowców ma charakter precyzujący przepis. 

Termin zgłaszania uwag:

Firmy członkowskie prosimy o zgłaszanie ewentualnych uwag w sprawie tego projektu na adres legislacja@zmpd.pl  do 20.12.2015 r.